Kansen, zorgen en de toekomst van gepersonaliseerde fondsenwerving
Wat gebeurt er als jouw donateur ontdekt dat je AI inzet voor fondsenwerving? Uit een groot onderzoek blijkt dat meer dan 30% dan minder geneigd is te geven. Dat is een stevige waarschuwing voor de sector: AI kan veel opleveren, maar ook donateurs kosten als het verkeerd wordt toegepast of niet goed wordt uitgelegd.
Dezelfde studie laat zien dat donateurs AI zeker kansen toedichten – vooral bij fraudebestrijding en impactmeting – maar zodra hun eigen data en communicatie in beeld komen, slaat twijfel toe. Voor Nederlandse goede doelen, waar vertrouwen de basis vormt van elke relatie, is dit een signaal dat AI niet “stilletjes” kan worden ingevoerd. Openheid en menselijkheid zijn cruciaal.
Van argwaan naar nuance
De angst van donateurs is niet zwart-wit. Het gaat hen niet zozeer om de technologie zelf, maar vooral om waar en hoe AI wordt toegepast. Zodra AI de organisatie sterker, transparanter en efficiënter maakt, reageren donateurs relatief positief. Maar zodra het hun persoonlijke relatie met het goede doel raakt, slaat de twijfel toe.
Comfortzone: AI achter de schermen
Donateurs voelen zich het meest comfortabel met AI als het de organisatie efficiënter en betrouwbaarder maakt:
- Impactmeting en analyse (gemiddeld 3,2 op 5)
- Fraudebestrijding en financiële transparantie (3,1 op 5)
Zodra AI dichter bij de relatie met de donateur zelf komt, daalt het vertrouwen:
- Donorcommunicatie, zoals gepersonaliseerde e-mails: 2,9 op 5
- Fondsenwervende boodschappen: 2,8 op 5
Personalisatie en relevante communicatie: kans én risico
Veel marketeers dromen van AI-gedreven personalisatie: de juiste boodschap, op het juiste moment, via het juiste kanaal. Maar hoe kijken donateurs hiernaar?
Uit het onderzoek blijkt:
- 39,8% voelt zich ongemakkelijk bij AI-gegenereerde persoonlijke verzoeken op basis van hun data en geefgedrag.
- 28,1% accepteert personalisatie wél, mits dit transparant gebeurt.
Brug naar de praktijk
Hier zien we het spanningsveld: personalisatie kan een krachtig middel zijn om relevant te communiceren, maar roept tegelijkertijd wantrouwen op. Vooral wanneer donateurs het gevoel krijgen dat hun data “tegen hen” wordt gebruikt. Het is dus geen kwestie van óf personalisatie, maar van hoe je het inzet en uitlegt.
Hoe hiermee omgaan?
Voor Nederlandse goede doelen ligt hier een duidelijke opdracht:
- Wees expliciet over het waarom
- Geef controle terug aan de donateur
- Koppel data altijd aan waarde
- Hou het menselijk
- Werk aan vertrouwen via kleine stappen
De topzorgen van donateurs
Twee zorgen steken er met kop en schouders bovenuit:
- Verlies van menselijk contact – 60,2% vreest dat AI de warmte en persoonlijke relatie verdringt.
- Privacy & dataveiligheid – 60,0% maakt zich zorgen of hun gegevens wel veilig zijn.
Daarnaast noemt 43,3% het risico dat banen in de sector verdwijnen.
Brug naar strategie
Deze zorgen raken de kern van fondsenwerving: vertrouwen en menselijkheid. Donateurs willen best dat organisaties moderniseren, maar niet ten koste van de persoonlijke band en hun privacy. Elke AI-strategie moet dus beginnen bij de vraag: hoe behouden we de menselijke maat en beschermen we data?
Transparantie als sleutel tot vertrouwen
Het onderzoek laat er geen twijfel over bestaan: 93% van de donateurs vindt transparantie over AI-gebruik belangrijk.
Dat betekent concreet:
- Vermeld in jaarverslagen en campagnes hoe AI wordt ingezet.
- Laat zien dat AI een hulpmiddel is, geen vervanger van mensen.
- Geef voorbeelden van wat AI concreet oplevert: minder fraude, beter inzicht in impact, betere service.
Brug naar de Nederlandse context
Voor Nederlandse organisaties, waar de AVG en publieke opinie rond datagebruik extra scherp zijn, is dit nóg relevanter. Transparantie is niet alleen een kwestie van vertrouwen winnen, maar ook van reputatie beschermen. Wie niet uitlegt hoe AI werkt, loopt het risico dat donateurs zich bedrogen voelen.
Wat betekent dit voor Nederlandse goede doelen?
Hoewel het onderzoek in de VS plaatsvond, zijn de lessen voor Nederland glashelder:
- Begin met AI achter de schermen – fraudedetectie, impactmeting, datakwaliteit.
- Experimenteer voorzichtig met personalisatie – en wees daarbij volledig transparant.
- Investeer in uitleg – maak AI begrijpelijk voor donateurs, jong én oud.
- Behoud de menselijke maat – de kracht van fondsenwerving blijft de menselijke relatie, AI moet die versterken, niet vervangen.
Brug naar de toekomst
De sector staat op een kruispunt. AI kan ons helpen slimmer, efficiënter en relevanter te werken. Maar wie te snel gaat of te weinig uitlegt, riskeert dat donateurs afhaken. Het is dus niet de vraag of we AI gaan gebruiken, maar hoe zorgvuldig we dat doen.
Conclusie
AI kan de sector helpen slimmer, efficiënter en relevanter te werken. Maar het vertrouwen van donateurs staat of valt met openheid, keuzevrijheid en menselijkheid. Personalisatie via AI heeft potentie, maar vraagt om zorgvuldige inzet en duidelijke uitleg.
Nederlandse fondsenwervers en directeuren doen er goed aan nu al een strategie te ontwikkelen: waar zetten we AI in, hoe leggen we dit uit, en hoe zorgen we dat de donateur zich er beter – en niet ongemakkelijker – door voelt?
Want één ding is duidelijk: donateurs zijn zich al bewust van AI, en verwachten dat hun goede doel daar zorgvuldig mee omgaat.
Bronvermelding: Dit artikel is geschreven met ondersteuning van ChatGPT en gebasseerd op dit onderzoek: https://www.cheriankoshy.com/aistudy/
De berichten in deze chat worden behandeld in een afgeschermde open source omgeving en niet met derden gedeeld. De response is afkomstig van een getrainde agent op het chatGPT 4o model. Er kunnen geen rechten worden ontleent aan dit gesprek.